5 - اعتدال و میانه روی
عدالت به مفهوم اعتدال و میانه روی در آموزه های امام علی(ع) و در روابط ومناسبات شخصی، اجتماعی، مدیریتی، سیاسی و اقتصادی مورد توجه و تأکید است، چنان کهدر سخنان آن حضرت آمده است:
3 - مساوات
عدالت درآن جا که سخن از حقوق عمومی و قرار گرفتن در برابر قانون و بهرهمندی از فرصت های اجتماعی، سیاسی، و اقتصادی است، به مفهوم مساوات و برابری است؛ وآن جا که سخن از حقوق شخصی و مراتب و ملاحظه توانمندی های گوناگون است، به مفهومتفاوت و تناسب حق ها است.
مفهوم شناسی عدالت
« عدالت» در لغت، اصلی است که بر حد وسط میان افراط و تفریط و راست و مستقیمدلالت می کند، و بر مبنای این اصل، معانی متعددی آمده است؛ از جمله مساوات،استقامت، حکم به حق، همانندی، همسنگی، درستی، میزان بودن و نقیض جور( کتاب العین، ج 2، ص 4511؛ معجم مقاییس اللغه، ج 4، صص 642-742؛ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 8، ص 55.)
مصطفی دلشاد تهرانی1 ) )
چکیده
دراندیشه و سیره امام علی(ع) عدالت و برپایی آن مهم ترین و والاترین موضوعزیست انسانی- ایمانی است، به گونه ای که جز در پرتو عدالتی فراگیر نمی توان از دینو ایمان، و سلامت و سعادت به درستی سخن راند و زندگی انسانی و ایمانی داشت، و درعرصه جامعه، سیاست، حکومت، مدیریت، اقتصاد، قضاوت و دیگر عرصه ها از سلامت و کمالبهره مند بود. آن چه در رویکرد به عدالت، اساسی است؛ این است که راه برپایی و تحققعدالت چیست؟ بی گمان تا مفهومی روشن از عدالت ارائه نشود، نمی توان عدالتی را پیگرفت، و تا ملازمات تحقق عدالت تبیین نگردد و به درستی به اجرا درنیاید، عدالتیمحقق نمی شود، و نیز تا عدالت در همه حوزه های آن مورد توجه قرار نگیرد، عدالتفراگیر معنا نمی یابد
شاید درباره‌ی مورچه کمتر کسی به فکر فرورود و از اندیشه در راه تعین سرنوشت خود، از آن الهام گیرد. امام- درود خدا بر او- امر به چنین اندیشه‌ای دارد:
اگر درباره‌ی این حیوان کوچک عجیب، بیندیشی به شگفت می‌آیی و سرانجام بدانجا می‌رسی که آفریدگار مورچه کوچک،همان آفریدگار نخل تناورست.